Polikistik Over Nedir? Polikistik Over Sendromu Belirtileri ve Tedavisi

İçerikler (Gizle-)

Polikistik Over Nedir?

“Polikistik over sendromu nedir?” sorusunun yanıtı pek çok kadın tarafından merak edilebilir. Çünkü araştırmalara göre PCOS'lu kadınların yüzde 70'ine kadarı henüz teşhis edilmemiş olabilir. Bu nedenle “Polikistik over ne demek?” sorusunun yanıtını bilmek erken teşhis ve tedavi için çok önemlidir.¹

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınların hormon seviyelerini etkileyen ve genellikle 15-44 yaş aralığında çocuk doğurma çağındaki kadınlarda görülen bir durumdur. Bu sendrom, östrojen ve progesteron gibi hormonları üreten yumurtalıkları etkiler. Adından da anlaşılacağı gibi yumurtalıkların içinde birçok küçük ve sıvı dolu keseciğin (foliküllerin) oluşması demektir. Bu foliküller olgunlaşmayan yumurtalardan oluşur ve yeterince olgunlaşmadıkları için ovülasyon gerçekleşemez. Bu da hormonal dengesizliklere, artan androjen seviyelerine, düzensiz adet döngülerine ve ovülasyon problemlerine yol açabilir.¹

Polikistik over sendromunun belirtileri arasında yüz ve vücutta artmış kıl büyümesi, kellik ve düzensiz adet döngüleri en başta gelir. Bu sendrom uzun vadede diyabet ve kalp hastalığı gibi sorunlara da neden olabilir. Bu nedenle benzer belirtiler gösteriyorsanız mutlaka bir doktora görünmenizde ve önerdiği tedaviye başlamanızda fayda var. Çünkü PCOS tedavileri, insülin direnciyle mücadele eder ve hormon dengesizliklerini düzeltmeye çalışarak semptomların iyileştirilmesine yardımcı olur.¹

Polikistik Over Sendromu Belirtileri

Polikistik Over Sendromu (PCOS), çeşitli belirtilerle kendini gösteren hormonal bir dengesizliktir ve bu belirtiler genellikle adet görülen ilk zamandan itibaren başlar. Bazen, aşırı kilo alma veya gebe kalamama gibi sorunlar yaşandığında PCOS fark edilebilir. PCOS belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve tanı, genellikle en az iki tipik belirti bulunduğunda konulur.^1,2

Polikistik over belirtisi arasında en yaygın olanı düzensiz adet dönemleridir. Ovülasyonun olmaması, rahim iç zarının her ay düzenli olarak dökülememesine neden olur. PCOS'lu bazı kadınlar yılda sekizden az adet görür veya hiç görmezler. Adet dönemleri geldiğinde rahim iç zarı uzun süre biriktiği için kanama daha şiddetli olabilir. Ayrıca, bu durum gebe kalmayı güçleştirebilir.^1,2

Peki, tipik belirtilerin yanı sıra polikistik over nasıl anlaşılır? Hormonal dengesizliklerden kaynaklanan başka bir belirti de hirsutizm olarak bilinen aşırı tüylenmedir. PCOS'lu kadınların %70'inden fazlası yüz, sırt, karın ve göğüs gibi vücudun çeşitli bölgelerinde aşırı kıl büyümesi yaşar. Aynı hormonlar, cildin daha yağlı olmasına ve yüz, göğüs ile sırtta sivilce oluşumuna neden olabilir.^1,2

Kilo alma, PCOS'lu kadınların %80' kadarını etkileyen bir diğer belirtidir ve bu durum aynı zamanda tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırabilir. Hormonal değişiklikler nedeniyle kafa derisindeki saçlar incelip dökülebilir, aynı zamanda özellikle boyun, kasık ve göğüs altı gibi vücut kıvrımlarında ciltte koyulaşma görülebilir. Hormonlardaki bu değişiklikler bazı kadınlarda baş ağrılarına da yol açabilir.^1,2

PCOS belirtileri, özellikle obezite ile daha şiddetli hale gelebilir. Bu nedenle, herhangi bir polikistik over belirtisi erken müdahalede bulunmak, komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.^1,2

Polikistik Over Sendromu Neden Olur?

Polikistik Over Sendromu'nun (PCOS) kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte yüksek erkeklik hormonu seviyelerinin yumurtalıkların normal şekilde hormon üretmesini ve yumurta oluşturmasını engellediği düşünülmektedir. Araştırmalar; genetik faktörlerin, polikistik over sendromu gelişiminde etkili olduğunu göstermektedir. PCOS'un ailelerde görülme eğilimi de bu teoriyi destekler.^1,2

Ayrıca insülin direnci, PCOS'lu kadınların yaklaşık %70'inde görülen bir durumdur. Bu, da hücrelerin insülini doğru bir şekilde kullanamaması sonucunda PCOS görülebileceği anlamına gelir. Bu durumda vücudun insülin ihtiyacı artar ve pankreas bu ihtiyacı karşılamak için daha fazla insülin üretir. Fazladan üretilen insülin, overler üzerindeki etkisiyle androjen üretimini tetikler ve bu durum, “insülin polikistik over” ikilisinin ilişkisini ortaya koyar. Obezite de insülin direncinin önemli bir nedenidir ve hem obezite hem de insülin direnci tip 2 diyabet riskinizi artırabilir.^1,2

Diğer yandan, PCOS'lu kadınlar genellikle artmış inflamasyon seviyelerine sahiptir ve fazla kilo da inflamasyona katkıda bulunabilir. Yapılan çalışmalar, aşırı inflamasyonun daha yüksek erkeklik hormonu seviyeleri ile bağlantılı olduğunu göstermiştir.^1,2

Polikistik Over Kimlerde Görülür?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), doğurganlık çağındaki kadınları, yani genellikle 15 ila 44 yaş arasındakileri etkiler. Bu sendrom her etnik gruptan ve demografiden kadınlarda görülebilir ancak genetik faktörlerin rol oynadığı bilinir. Bu yüzden ailede PCOS öyküsü olan kadınlar daha yüksek risk altındadır. Ayrıca, obezite ve insülin direnci gibi metabolik bozukluklar da PCOS gelişimine zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, yüksek vücut kitle indeksine (VKİ) sahip kadınlar ve insülin direnci yaşayanlar daha sık olarak bu durumdan etkilenebilir. Genellikle PCOS, obezite veya aşırı kilolu bireylerde daha sık görülse de vücut kitle indeksi (VKİ) 25 veya daha düşük olan, yani “sağlıklı ağırlık” sınırında olan kişilerde de bu sendromun belirtileri ortaya çıkabilir. Bu da yalnızca aşırı kilolu bireylerde değil zayıf kişilerde polikistik over olabileceğini de gösterir. Bu nedenle, kilosundan bağımsız olarak PCOS belirtileri gösteren herkesin tıbbi değerlendirme ve gerekirse tedavi alması önemlidir.^3,4

Polikistik Over Büyürse Ne Olur?

Polikistik Over Sendromu (PCOS) ilerlerse kadınlar bazı sağlık problemleri ile karşı karşıya kalabilir. Bu sorunlar arasında tip 2 diyabet ve yüksek tansiyon genellikle ilk sıralarda gelir. Ayrıca, PCOS'lu kadınlar genellikle doğurganlık sorunları yaşar. Yani, PCOS gebelik şanslarını önemli ölçüde azaltabilir. Bu nedenle PCOS belirtileri gösteren kadınların düzenli sağlık kontrolünden geçmeleri ve gerekli tıbbi müdahaleleri almaları önemlidir. Böylece bu gibi sağlık sorunlarının önüne geçilebilir.⁵

Polikistik Over Nasıl Geçer?

PCOS ile yaşayan kadınlar genellikle “Polikistik over geçer mi?” sorusunun yanıtını merak eder. Polikistik Over Sendromu (PCOS), kalıcı bir durum olduğu için tamamen geçmez ancak belirtileri yönetmek ve kontrol altına almak mümkündür. Tedavi genellikle kişinin belirtilerine ve sağlık hedeflerine göre özelleştirilir. Sık kullanılan yöntemler arasında yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli egzersiz bulunur. Ayrıca polikistik over beslenme programında yapılan değişiklikler sonrasında belirtileri daha kolay kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Bu değişiklikler, hormon dengesini iyileştirmeye ve insülin direncini azaltmaya yöneliktir. Ayrıca hormon düzenleyici ilaçlar, doğum kontrol hapları ve bazı diyabet ilaçları da ovülasyonu teşvik etmek için kullanılabilir. Yine de doğru teşhis ve tedavi yöntemi için doktorunuza danışmalısınız.^2,5

Polikistik Over Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Polikistik Over Sendromu (PCOS) tedavisi, kullanılan yöntemlere ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Ancak genellikle uzun bir süreç gerektirdiği bilinmelidir. Doktorlar bazen erkeklik hormonu seviyelerini kontrol altına almak ve adet döngüsünü düzenlemek için doğum kontrol hapları reçete edebilir. Bu haplar, polikistik over sivilce problemlerini ve aşırı kıl büyümesi sorunlarını kontrol altına alabilir ancak herkes için etkili olmayabilir. Ayrıca, hormon bozukluğunun etkilerini dengelemek için antiandrojen ilaçlar da kullanılabilir. Unutmayın; doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemlerini yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte uygulamalısınız.^2,6

Polikistik Over Hastaları Kaç Kilo Olmalı?

PCOS yönetiminde sağlıklı vücut kitle indeksini (VKİ) korumak önemlidir çünkü kilo ve özellikle vücut yağ oranı, hormon dengelerini ve insülin direncini etkileyebilir. Doktorlar genellikle, VKİ'nin 18.5 ile 24.9 arasında olmasını "normal" veya "sağlıklı ağırlık" olarak kabul eder. PCOS'lu bireyler için sağlıklı bir VKİ'ye ulaşmak veya korumak; adet düzensizlikleri, insülin direnci ve diğer semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.²

Polikistik Over Akıntı Yapar mı?

Polikistik Over Sendromu (PCOS) kendine özgü belirtilerle ortaya çıkar ve genellikle vajinal akıntı doğrudan PCOS ile ilişkilendirilmez. Ancak, PCOS hormonal dengesizliklere neden olduğu için bu durum dolaylı yoldan vajinal akıntının karakterinde değişikliklere yol açabilir. Örneğin; hormonal değişiklikler vajinal flora ve pH dengesini etkileyebilir. Bu da akıntının miktarını, kıvamını veya kokusunu değiştirebilir.^1,2,4

Eğer PCOS'lu bir bireyde beklenmeyen vajinal akıntı, kötü koku, kaşıntı veya rahatsızlık hissi gibi belirtiler görülüyorsa bu durum enfeksiyon veya başka bir sağlık sorununun işareti olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka bir hekime danışmalı ve yönlendirmesine uymalısınız.

Polikistik over hakkında detayları sizin için bir araya getirdik. İlgili olabilecek adet düzensizliği ya da kadın üreme sistemi gibi konularda da okuma yapmak isterseniz içeriklerimizi inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/symptoms-causes/syc-20353439
• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/polycystic-ovary-syndrome
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/lean-pcos#vs-pcos
• https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/polycystic-ovary-syndrome-pcos#:~:text=What%20are%20the%20complications%20of,to%20get%20pregnant%20(fertility)
• https://kidshealth.org/en/teens/pcos.html#:~:text=It%20may%20take%20up%20to,sometimes%20used%20to%20treat%20PCOS